Vata/Kapha Managen
Eenvoudige richtlijnen voor het managen van een Vata/Kapha constitutie
Vata/Kapha Managen
Eenvoudige richtlijnen voor het managen van een Vata/Kapha constitutie
Vata
Lucht + Ether
+
Kapha
Aarde + Water
Als je een vata-kapha of kapha-vata type bent, betekent dit dat er twee dosha's overheersen in je constitutie.
Het is meestal het beste om een dubbele dosha prakriti te beheren volgens de seizoenen. In het algemeen, als een vata-kapha een vata-verhogend regime volgen tijdens de zomer- en herfstseizoenen, tijdens de wisseling van de seizoenen en vooral als het weer koel en droog is. Volg een kapha-verzachtend regime tijdens de winter en het voorjaar en vooral wanneer het weer koel en vochtig is. Lees hieronder meer over vata en kapha.
De Kwaliteiten van Vata
“Tatra ruksho laghu sheetah, khara sukshmaschalo nilah”
De kwaliteiten van Vata zijn droog, licht, koel, ruw, subtiel en mobiel.— Ashtanga Hrdayam: Sutrasthana I:11
Deze Sanskrietregel somt de belangrijkste kwaliteiten van vata op en biedt een sleutel tot het begrijpen van wat het betekent om een overwegend vata prakriti te hebben. De belangrijkste kwaliteiten van vata zijn droog, licht, koel, ruw, subtiel en beweeglijk. Dus, het hebben van een dominante vata prakriti betekent dat deze kwaliteiten zich royaal uitdrukken in je mentale, emotionele en fysieke gesteldheid. Als je terugkijkt op de prakriti test, kun je een gevoel krijgen voor hoe deze kwaliteiten zich manifesteren. De sterke en zwakke punten van een dominante persoon zijn beide een weerspiegeling van deze kwaliteiten.
- Overdreven, kunnen de droge en ruwe kwaliteiten zich manifesteren als droge of broze huid, lippen, haar, nagels of botten (bv. osteoporose), als constipatie, of als een gevoel van emotionele ‘droogte'.
-
De "lichte" kwaliteit kan zich manifesteren als het geven van een slungelig lichaam, maar overtollige lichtheid kan zich manifesteren als ondergewicht, met spieratrofie, lichte botten, slapeloosheid, of een gevoel van "spacey" of onzeker.
-
De koude kwaliteit van vata kan ertoe leiden dat je je gemakkelijker koud voelt dan anderen om je heen, koude handen en voeten hebt en naar warmte hunkert.
-
De subtiele kwaliteit kan zich uiten als introvert, creatief en een actief fantasieleven.
-
De mobiele kwaliteit kan leiden tot een gezond vermogen tot "multi-task" of, in overmaat, tot versnippering van de aandacht, een zenuwachtige neiging, bevingen en nervositeit. Het kan zich manifesteren als extremen; zoals in het heel lang of heel kort zijn of drastisch verschillende gewichten op verschillende momenten in je leven.
Vata verlagen of in evenwicht brengen
"Meer van hetzelfde doet toenemen"
Een basisprincipe van Ayurveda is dat “gelijken doen toenemen." Daarom zal het verhogen van de inherente kwaliteiten van Vata de Vata in je lichaam, geest en ziel verhogen. Bijvoorbeeld, omdat Vata van nature koel is kunnen koud voedsel, de koude seizoenen en koelere tijden van een dag, en zelfs koele emoties Vata doen toenemen. Ook zullen droge seizoenen, voeding, omgevingen of emoties de droge kwaliteit en daarmee de Vata verhogen.
- Voorbeeld: Je bent een Vata persoon. Een van de kwaliteiten van Vata is droogte. Je leeft in een droog klimaat, zoals een woestijn, en je eet regelmatig droge crackers. Deze toegevoegde droogte draagt bij aan de droge kwaliteit van Vata, waar je al genoeg van hebt. Dit verhoogt meestal de Vata en kan leiden tot nog drogere omstandigheden zoals constipatie of een droge huid. Dit is een extreem voorbeeld om het punt te illustreren.
"Smaken die Vata verhogen en verlagen"
Naast de belangrijkste kwaliteiten van Vata, is het ook nuttig om die smaken te kennen die Vata verhogen en verlagen.
- Scherpe, bittere en samentrekkende smaken verhogen de Vata door het verhogen van de droog- en koelkwaliteiten. Een voorbeeld van de scherpe smaak is chilipepers. Bittere en samentrekkende smaken komen in de meeste bladgroenten en veel kruiden voor.
- De zoete, zure en zoute smaken verminderen vata door vocht, bulk en warmte naar het lichaam te brengen, die tegengesteld zijn aan Vata. Een voorbeeld van een natuurlijk zoete smaak is tarwe; van zuur: augurken; van zout: zeewier.
"Tegenpolen als Geneeskunde"
Zoals gezegd heeft ieder van ons een uniek aandeel van de drie doshas in zijn/haar geboorteconstitutie. Ayurveda leert ons dat als een dosha groter wordt dan zijn oorspronkelijke, natuurlijke proportionele essentie, een omgeving creëert waar disbalans/ziekte kan bloeien.
Ontdek je Ayurvedische geboorteconstitutie en leef volgens je natuurlijke essentie.
Het is gebruikelijk dat onze overheersende dosha (vata, pitta of kapha) sneller toeneemt dan andere dosha's omdat we de neiging hebben om te bestendigen wat we het beste weten. Bijvoorbeeld, als je dominante dosha vata is, zul je van nature neigen naar een leven vol activiteit, vanwege de mobiele kwaliteit van vata. Als je echter te actief bent, zul je waarschijnlijk uiteindelijk de vata verergeren en daardoor het zenuwstelsel uitputten.
Als een dosha in ons lichaam toeneemt, suggereert Ayurveda dat we deze kunnen verlagen om een gezond evenwicht in onze constitutie te herwinnen.
Geneesmiddelen zijn stoffen die de overtollige dosha verminderen door het leveren van de tegengestelde kwaliteiten. Als bijvoorbeeld de vata is toegenomen door overmatige activiteit, kan een rustige, kalme omgeving een medicijn zijn. Als het is toegenomen door overmatige droogte, kan nattigheid het medicijn zijn. Te veel kou? Gebruik de warmte.
Een van de wonderbaarlijke praktische aspecten van Ayurveda is dat alles kan worden gebruikt als een medicijn, omdat alles wat bestaat een kwaliteit heeft. Dit omvat, maar is niet beperkt tot: kruiden, voedsel, kleuren, dranken, omgevingen, geuren en levensstijlen.
Kwaliteiten tegengesteld aan vata zijn vochtig, aarding, opwarming, glad, vettig en stabiliserend. Het is daarom het beste voor vata individuen om te zoeken naar fysieke en emotionele omgevingen, routines, en voedingsmiddelen die deze tegengestelde kwaliteiten bezitten.
"Tegenstellingen in Voeding als Medicijn"
Indien je Vata bent doe je er goed aan om verwarmend, vers gekookt, voedzaam, papperig voedsel te eten, zoals soepen, stoofschotels en eenpansgerechten. Vanwege de inherente "lichte" kwaliteit in Vata, denk je misschien dat zwaar voedsel die kwaliteit mooi in evenwicht zou brengen, maar eigenlijk te veel zwaar voedsel - of gewoon te veel voedsel in één keer - te zwaar voor de lichtheid van het Vata-verteringsstelsel.
Omdat de zoete, zure en zoute smaken Vata doen afnemen, zouden deze smaken in je dieet moeten overheersen.
Bij het selecteren van zoet voedsel dienen we op te merken dat natuurlijk zoete voeding zoals granen, pompoenen en de meeste vruchten geschikt zijn, maar verwerkt voedsel met een hoog gehalte aan geraffineerde suikers helemaal niet goed is voor Vata. Geraffineerde suikers bieden slechts een snelle uitbarsting van energie, gevolgd door een "crash", een patroon dat al een kenmerk van Vata is, en eentje die een Vata persoon best kan vermijden.
"Kruidenondersteuning voor een Vata Constitutie"
Het gebruik van kruiden om je constitutie te beheren is een aanvulling op de veranderingen die je maakt in je dieet en levensstijl. Ashwagandha en shatavari zijn twee primaire kruiden die worden gebruikt om overtollige Vata uit het lichaam te verwijderen en het evenwicht te bewaren.
"Tegenstellingen in Klimaat en Levensstijl als Geneeskunde"
"Yoga voor vata types"
Ga naar de Vata-verzachtende yoga-sectie op onze website voor informatie over hoe je je yogapraktijk kunt aanpassen om de vata te helpen balanceren.
"Bekende Vata voorbeelden"
- Cameron Diaz: Slungelig. Beweegt veel rond. Lang. Hoekig gezicht.
- Mick Jagger: Springt rond. Creatief. Slungelig. Onevenredige kenmerken.
"Wat nu"
Het kennen van onze prakriti is nuttig omdat het het bewustzijn van onze natuurlijke sterke punten en uitdagingen vergroot. Dit is een positieve eerste stap op weg naar een beter begrip van je eigen gezondheid.
De tweede stap is te kunnen begrijpen of en hoe we zijn afgedwaald van onze natuurlijke, gezonde constitutie. In de Ayurveda bepalen we dit door onze prakriti (natuurlijke essentie of doshatype) te vergelijken met onze vikruti, onze huidige toestand. Je vikruti of disbalans kun je op deze website berekenen aan de hand van de Dosha Quiz. Je prakriti of je geboorteconstitutie kun je op drie manieren berekenen:
1. Aan de hand van een uitgebreide vragenlijst
3. Door het afnemen van een polsdiagnose
Je essentiële natuur berekenen verijst een grondige aanpak. Hiervoor bezoek je best een Ayurvedisch arts of behandelaar. Daarnaast kun je onze Ayuryoga Sadhana Blackbox aanschaffen waarin de eerste 2 methodes uitgebreid beschreven staan, voorzien van een handig notitie systeem.
De Kwaliteiten van Kapha
“Snigdhah shita gururmandah shlakshno mritsnah sthirah kaphah”
Kapha is smeuïg, koel, zwaar, langzaam, glad, zacht en statisch.— Ashtanga Hrdayam: Sutrasthana I:11
Dit Sanskriet vers somt de belangrijkste kwaliteiten van kapha op en geeft een sleutel tot het begrijpen van wat het betekent om een overwegend kapha prakriti te hebben.
De kapha-dosha persoonlijkheid en kenmerken zullen de aardse kwaliteiten van de kapha weerspiegelen: smeuïg, koel, zwaar, langzaam, glad, zacht en stabiel. Het is ook dicht, bewolkt en viskeus. Dus, het hebben van een kapha-overheersende prakriti betekent dat deze kwaliteiten zich royaal uitdrukken in je mentale, emotionele en fysieke gesteldheid. Je zult ze misschien terugzien in je sterke en zwakke punten.
- De vette kwaliteit zorgt voor zachtheid van de huid, maar kan zich in overmaat manifesteren als een vette huid, acne of misschien de kwaliteit van het zijn van een “sluwe verkoper"; het manipuleren van situaties in jouw voordeel.
- De koele kwaliteit kan zich manifesteren als een koele huid en een ontspannen, koel temperament.
- Zwaarte kan zich manifesteren als een grote, stevige, geaarde fysieke en emotionele constitutie en, in overmaat, als overgewicht of het ervaren van een subjectief gevoel van zwaarte in de geest.
-
Traagheid kan zich uiten in een langzame tred of een langzaam, gestaag tempo dat je kunt aanhouden. In overmaat kan je vast komen te zitten in een patroon dat misschien niet het beste voor je is.
-
Zachtheid kan zich manifesteren als een zacht hart dat gemakkelijk empathisch is. Een andere uiting van deze kwaliteit is het hebben van een zachte huid.
-
Stabiliteit kan een troef zijn die vrienden, familie en collega's waarschijnlijk herkennen en waar ze misschien op kunnen steunen, maar in overmaat kan het hardnekkigheid of traagheid worden. Je zou zo stabiel kunnen worden dat je geen enkele lichamelijke activiteit wilt.
-
Dichtheid kan zich manifesteren als een goed uithoudingsvermogen en sterke, goed gevormde spieren en botten. Hierdoor is de kapha constitutie in staat om krachtige oefeningen te weerstaan. Deze kwaliteit is ook verantwoordelijk voor dik, weelderig haar.
Kapha verlagen of in evenwicht brengen
"Meer van hetzelfde doet toenemen"
Een basisprincipe van Ayurveda is dat “gelijken doen toenemen." Daarom zal het verhogen van de inherente kwaliteiten van kapha de kapha in je lichaam, geest en ziel verhogen.
Bijvoorbeeld, omdat kapha inherent koel, zwaar, en nat is, hebben koud weer, zwaar voedsel of natte seizoenen de neiging om kapha te verhogen. Als je dit weet, kan dit helpen om te bepalen welke levensstijl, voeding of omgeving je lichaam in balans brengt.
- Voorbeeld: Je bent een kapha persoon. Kapha is zwaar, dicht, nat, koud en statisch. Als je in België of Nederland 's nachts in een grote kom ijs eet (zwaar, dicht, nat en koud) in de winter, kun je er zeker van zijn dat de kapha in je systeem zal toenemen. De volgende ochtend kan het zijn dat je verkouden bent, dat je een pond of twee bent aangekomen (de toename van zwaar en dicht), en dat je minder snel zal bewegen dan ooit (statisch).
"Smaken die Kapha verhogen en verlagen"
Naast de belangrijkste kwaliteiten van kapha, is het ook nuttig om die smaken te kennen die kapha verhogen of verlagen.
- Zoete, zure en zoute smaken verhogen kapha door het verhogen van de massa en het vocht in het lichaam en de geest, en door het bestendigen van de kwaliteiten van kapha. Een voorbeeld van de natuurlijk zoete smaak is tarwe; van zuur, een augurk; van zout, zout.
- De scherpe, bittere en samentrekkende/wrange smaken verminderen traditioneel de kapha door het lichaam te drogen en de tegengestelde kwaliteiten van kapha te geven. Een voorbeeld van de scherpe smaak is chilipeper; van bitter en samentrekkend/wrang (die vaak gekoppeld zijn), veel bladgroen en veel kruiden.
"Tegenpolen als Geneeskunde"
Zoals gezegd heeft ieder van ons een uniek aandeel van de drie doshas in zijn/haar geboorteconstitutie. Ayurveda leert ons dat als een dosha groter wordt dan zijn oorspronkelijke, natuurlijke proportionele essentie, een omgeving creëert waar disbalans/ziekte kan bloeien.
"Tegenstellingen in Voeding als Medicijn"
Een kapha individu doet er goed aan om een matige hoeveelheid verwarmend, licht, vers gekookt voedsel te nuttigen om het evenwicht te bewaren.
Omdat scherpe, bittere en samentrekkende/wrange smaken kapha verminderen, moeten deze smaken overheersen in je dieet.
"Kruidenondersteuning voor een Kapha Constitutie"
Een kapha individu doet er goed aan om een matige hoeveelheid verwarmend, licht, vers gekookt voedsel te hebben om het evenwicht te bewaren.
"Tegenstellingen in Klimaat en Levensstijl als Geneeskunde"
Hoewel kapha een grote verscheidenheid aan temperaturen kan verdragen, is de ideale omgeving een warme en droge omgeving. Actieve sporten zoals joggen, wandelen, fietsen of wedstrijdsporten, vooral in de ochtend, zijn het beste. Aromatische, verkwikkende of verwarmende geuren en lichte en levendige muziek zijn ook goede "medicijnen" voor kapha. Een krachtige, dagelijkse, 10-20 minuten durende zelfmassage met warme kapha olie zal ervoor zorgen dat de kapha niet stagneert.
Een van de beste medicijnen voor kapha is activiteit. Het is zeker de moeite waard voor de kapha-persoon om die gouden sleutel te vinden tot wat hem of haar motiveert. Als je bijvoorbeeld moeite hebt met het motiveren van jezelf om regelmatig te sporten, zou je jezelf kunnen inschrijven voor een lokale wielerwedstrijd. Dit kan je net dat extra duwtje in de rug geven en je kan verbaasd zijn over hoe leuk je het vindt.
"Yoga voor Kapha types"
Bezoek de kapha-verzachtende yoga sectie op onze website voor informatie over hoe je je yogapraktijk kunt aanpassen om pitta in balans te brengen.
"Bekende Kapha voorbeelden"
- Oprah Winfrey: Grote, lichtgevende ogen en montuur. Medelevend. Vrijgevig.
- Luciano Pavarotti: Diepe, resonerende stem. Grote omlijsting.
"Wat nu"
Het kennen van onze prakriti is nuttig omdat het het bewustzijn van onze natuurlijke sterke punten en uitdagingen vergroot. Dit is een positieve eerste stap op weg naar een beter begrip van je eigen gezondheid.
De tweede stap is te kunnen begrijpen of en hoe we zijn afgedwaald van onze natuurlijke, gezonde constitutie. In de Ayurveda bepalen we dit door onze prakriti (natuurlijke essentie of doshatype) te vergelijken met onze vikriti, onze huidige toestand. Je vikruti of disbalans kun je op deze website berekenen aan de hand van de dosha quiz. Je prakriti of je geboorteconstitutie kun je op drie manieren berekenen:
1. Aan de hand van een uitgebreide vragenlijst
2. Urinetest smorgens op nuchtere maag
3. Door het afnemen van een polsdiagnose
Je essentiële natuur berekenen verijst een grondige aanpak. Hiervoor bezoek je best een Ayurvedisch arts of behandelaar. Daarnaast kun je onze Ayuryoga Sadhana Blackbox aanschaffen waarin de eerste 2 methodes uitgebreid beschreven staan, voorzien van een handig notitie systeem.
DISCLAIMER
De bovenstaande Dosha Disbalans Test en resultaten zijn bij benadering en bedoeld als een handig hulpmiddel om inzichten en praktische informatie te geven over je Ayurvedische disbalans. Het is niet de bedoeling om een diagnose te stellen, te behandelen, te genezen of een ziekte te voorkomen. Het is ook niet de bedoeling om de bekwame constitutionele analyse en behandeling van een professioneel opgeleide ayurvedische arts of behandelaar te vervangen. De inzichten en praktische informatie zijn net bedoeld om een bezoek aan een Ayurvedisch arts of behandelaar te stimuleren en zelfs om diens taak te verlichten de mensen te informeren betreffende de basiskennis van Ayurveda en haar toepassingen.
